Het langer operationeel houden (LTO) van kerncentrales is mogelijk

Kerncentrales kunnen langer operationeel blijven dan de 40 jaar die initieel werd vooropgesteld. Zowel ons land als tal van andere landen (Zwitserland, Nederland, Verenigde Staten) hebben al beslist om kerncentrales langer operationeel te houden. We leggen hieronder uit waarom een langere exploitatieduur ("LTO", oftewel long term operations) voor de Belgische kerncentrales mogelijk is.

Kerncentrales hebben geen technische einddatum

Kerncentrales hebben geen vooraf bepaalde beperkte houdbaarheid. Initieel ontworpen om een vastgesteld en vooraf bepaald minimum aantal jaren probleemloos operationeel te blijven, kan op elk moment beslist worden de operaties verder te zetten (mits respecteren van de veiligheid).

In België bepaalt de wetgever de sluitingsdatum van de kerncentrales. Mits de noodzakelijke investeringen kan hun werking blijven doorgaan.

LTO: 60 jaar is de internationale referentie, 80 jaar is steeds vaker de trend

Nederland heeft beslist om zijn kerncentrale in Borssele, aan de grens met België, 70 jaar lang uit te baten (30 jaar langer dan oorspronkelijk gepland. Ook Zwitserland besliste om de centrales 20 jaar langer operationeel te houden. De Verenigde Staten hebben zelfs al beslist de uitbating van verschillende kerncentrales tot 80 jaar te verlengen. Anders gezegd: er zijn geen technische of veiligheidsredenen te vinden voor het sluiten van onze kerncentrales na 40 à 50 jaar uitbating.

In de hele wereld wordt het verderzetten van de exploitatie van kerncentrales tot zestig jaar of zelfs langer algemeen uitgevoerd. De Europese Commissie gaat ervan uit dat tegen 2035 meer dan de helft van alle kerncentrales in Europa (ongeveer 60 GW) in long term operations (LTO) zullen zijn.

Veiligheid van LTO: een internationaal verhaal

Het verderzetten van de exploitatie is een internationaal verhaal, want naast de controle door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) is er eveneens een controle door het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Deze gebeurt op vraag van de Belgische regering en het FANC. In het kader van een zogenaamde SALTO Expert Missie (SALTO = Safety Aspects of Long Term Operation) kreeg de kerncentrale van Doel in 2016 zeven IAEA-inspecteurs over de vloer.

Long term operations in België: een bewezen track record

Een beslissing over het langer houden van bepaalde nucleaire eenheden is geen primeur voor België. In het verleden beslisten de regeringen Di Rupo 1 en Michel 1 om respectievelijk de centrales Tihange 1, en Doel 1 en Doel 2 langer open te houden. Het verderzetten van de activiteiten na 2025 zou dus geen nieuwigheid zijn voor ons land. Ook de operator is ondertussen vertrouwd met het concept van LTO, en deed de voorbije jaren de noodzakelijke investeringen om een verdere veilige exploitatie van Tihange 1, Doel 1 en Doel 2 mogelijk te maken.

Naast de 600 miljoen euro voor de verzetting van Tihange 1, investeerde ENGIE zo’n 700 miljoen euro om de LTO van Doel 1 en Doel 2 mogelijk te maken. Het grootste deel van dit bedrag ging naar aanpassingen aan het ontwerp van de centrales en vervangingen (bvb van turbines en van de belangrijkste transformatoren). Daarnaast werden heel wat nieuwe medewerkers aangeworven en opgeleid, om de veilige exploitatie van Doel 1, Doel 2 en Tihange 1 te garanderen.

LTO is een politieke beslissing

Kerncentrales openhouden na 40 jaar uitbating is veeleer een maatschappelijke en politieke keuze. Een sluiting is niet aan de orde omwille van technische redenen. Centrales die verlengd worden, zijn niet meer de centrales van veertig jaar geleden. Ze werden doorheen de loop der jaren permanent geactualiseerd en gemoderniseerd. Ze beantwoorden nog steeds aan de huidige strenge normen. Het verderzetten van de activiteiten na 40 jaar is trouwens helemaal niet uniek: tal van andere landen deden het ons voor.

Verlenging van twee jongste reactoren, Doel 4 en Tihange 3, is rond

Eind 2023 werd uiteindelijk een akkoord getekend over de verlenging van de twee jongste Belgische kernreactoren, Doel 4 en Tihange 3. Na meer dan anderhalf jaar onderhandelingen tussen de Belgische regering en uitbater Engie Electrabel werd de deal ondertekend door beide partijen: Doel 4 en Tihange 3 zullen 10 jaar langer operationeel blijven, tot 2035.

Voor de overige reactoren wordt een verlenging steeds onrealistischer. Of de twee jongste reactoren langer dan 10 jaar zullen worden verlengd, zoals bepaalde politici al opperden, zal beslist worden door de volgende regering.

Ook het schrappen van de achterhaalde wet op de kernuitstap uit 2003, die de uitbating van nieuwe kernenergie na 2025 verbiedt, zal op tafel komen bij de volgende regering.