Tsjechië trekt volop nucleaire kaart met ambitieus SMR-programma
De Tsjechische energiegroep CEZ heeft verklaard dat het zijn eerste kleine modulaire kernreactor (SMR) tegen 2032 in dienst wil nemen en twee andere in de tweede helft van de jaren 2030. De eerste SMR zal gebouwd worden in Temelin, nabij de huidige grote kerncentrale. Voor de andere SMR’s zullen de sites van bestaande steenkoolcentrales omgebouwd worden. De kleine modulaire reactoren zijn niet bedoeld om de grote nucleaire centrales te vervangen. Ze vormen de geschikte aanvulling op de Tsjechische energiemix als koolstofarm alternatief voor fossiele kolencentrales. CEZ gaat ook verder met plannen voor een nieuwe grote kerncentrale in Dukovany tegen 2036 en zet in op levensduurverlenging van de bestaande reactoren.
Ambitieus plan rond SMR’s
Staatsenergiebedrijf CEZ wil een eerste SMR (Small Modular Reactor) operationeel hebben tegen 2032. Die eerste SMR zal vlakbij de huidige grote kerncentrale van Temelin gebouwd worden. Onlangs heeft de energiegroep ook de voorkeurslocaties geïdentificeerd voor een tweede en derde SMR: hiervoor zouden de sites van de steenkoolcentrales van Dětmarovice and Tušimice omgebouwd worden. Voor de indienstname van deze SMR’s mikken ze op de tweede helft van de jaren 2030. Ook andere steenkoolcentrales worden overwogen als locaties voor bijkomende kleine modulaire reactoren.
Op de twee voorkeurslocaties vinden nu intensieve verkennings- en monitoringwerkzaamheden plaats om na te gaan of ze geschikt zijn. De werkzaamheden zijn voornamelijk gericht op eventuele actieve tektonische breuken (aardbevingsgevoeligheid), de hydrogeologie (de ondergrondse waterstromen) en het soort vaste gesteente. De studies zullen naar verwachting in het najaar van 2023 worden afgerond.
Volgens CEZ vereist de omvorming van een niet-nucleaire site tot een nucleaire site een reeks aanpassingswerken die 3 tot 5 jaar duren voordat het vergunningsproces kan beginnen.
Er is nog niet beslist voor welk type SMR gekozen zal worden op de verschillende locaties. Om zeker de boot niet te missen, heeft CEZ samenwerkingsovereenkomsten ondertekend met verschillende SMR-ontwikkelaars, zoals NuScale, GE Hitachi, Rolls-Royce SMR, EDF, Westinghouse, KHNP en Holtec.
SMR vervangt steenkoolcentrale
Steeds meer landen tonen interesse in SMR’s als mogelijke koolstofvrije vervanging van bestaande fossiele steenkoolcentrales. Ook in de Verenigde Staten bouwt TerraPower, het energiebedrijf van Bill Gates, een demonstratiereactor op de plaats van een kolencentrale die binnenkort ontmanteld zal worden. TerraPower hoopt de demonstratiereactor op te starten in 2028.
Een dergelijke overstap van kolen naar kernenergie is uiteraard goed nieuws voor de CO2-intensiteit van de energieopwekking in het land. De keuze voor bestaande sites waar nu nog steenkoolcentrales staan, biedt daarnaast verschillende andere voordelen: de infrastructuur voor aansluiting op het energienet is al aanwezig, het is een locatie die reeds is goedgekeurd voor een energiecentrale, en er zijn (mits de nodige bijscholing) arbeidskrachten beschikbaar.
“De kleine modulaire reactoren (SMR’s) zijn niet bedoeld om de grote nucleaire centrales te vervangen. Ze zijn een aanvulling op de energiemix van Tsjechië als geschikte en koolstofarme vervanging voor kolencentrales en grote thermische centrales”
Niet enkel SMR, maar ook nieuwe grote kernreactoren
“De kleine modulaire reactoren (SMR’s) zijn niet bedoeld om de grote nucleaire centrales te vervangen. Ze zijn een aanvulling op de energiemix van Tsjechië als geschikte en koolstofarme vervanging voor kolencentrales en grote thermische centrales”, aldus Tomáš Pleskač, Chief Renewables Officer bij CEZ. Het staatsbedrijf zet dus ook zijn concrete plannen verder om een nieuwe grote kerncentrale te bouwen in Dukovany tegen 2036.
De plannen voor een nieuwe grote kernreactor van max 1.200 MW op de site van Dukovany (Dukovany-5) zijn al vergevorderd. EDF (Frankrijk), Westinghouse (USA) en KHNP (Zuid-Korea) hebben een voorstel ingediend voor de constructie. Wie het bouwproject binnenhaalt, weten we in 2024. De constructie zou dan kunnen starten in 2029. De nieuwe reactor zou operationeel zijn tegen 2036.
Verder zijn er ook plannen voor nog een extra kernreactor (max 1.200 MW) op de site van Dukovany en 2 extra kernreactoren (tussen 1.000 en 1.700 MW per reactor) op de site van Temelin. Die plannen zijn momenteel nog minder concreet, al circuleert 2036-2040 als deadline waarop deze nieuwe grote reactoren operationeel zouden zijn. EDF en Westinghouse toonden al interesse.
Levensduur van huidige kernreactoren verlengen
Op dit moment telt Tsjechië 6 kernreactoren: 4 VVER-440 reactoren (elk 500 MW) op de site van Dukovany en 2 VVER-1000 reactoren (elk 1.082 MW) op de site van Temelin. Kernenergie zorgt voor ongeveer een derde van de elektriciteit in het land. Ook steenkool/bruinkool maakt nog steeds een derde uit van de elektriciteitsmix in Tsjechië.
CEZ wil de levensduur van alle kerncentrales verlengen tot 60 jaar. Dat betekent dat de 4 bestaande reactoren in Dukovany, in dienst getreden tussen 1985 en 1987, nog tot 2045-2047 zullen draaien en de 2 huidige reactoren van Temelin, in dienst sinds 2002 en 2003, tot 2062-2063.
Het mag duidelijk zijn dat Tsjechië volop de nucleaire kaart trekt, met een uitgebreid LTO-programma (levensduurverlenging voor de bestaande reactoren), concrete plannen voor nieuwe grote kernreactoren tegen 2036-2040 én een ambitieus SMR-programma, waarbij de eerste SMR al in 2032 verwacht wordt.
Meer info op website CEZ en World Nuclear News.